Jak się zdrowo odżywiać cz. 3 - zmiany w moim samopoczuciu i nie tylko, oraz czy zdrowa dieta musi być kosztowna

Moje ogrodnicze osiągnięcia:)

Był najpierw post o zdrowym odżywianiu i co to dla mnie znaczy, potem dalsza część, czyli jak ewoluowała moja dieta, dzisiaj część kolejna.

Jakie zmiany w ciele i samopoczuciu zaobserwowałam na przestrzeni tych kilku lat, odkąd mocno eksperymentuję z dietą?

Oglądaliście sobie kiedyś język? Pewnie tak, ja też. Pamiętam, że zawsze miałam takie wręby po bokach języka, ale myślałam, że każdy takie ma, bo język opiera się o zęby przecież. Poza wrębami zawsze miałam nalot, ale też wydawało mi się, że to normalne i u każdego obecne.

Tymczasem, jak zaczęłam interesować się Kuchnią Pięciu Przemian, a przez to i Tradycyjną Medycyną Chińską, to natrafiłam w jednej z książek w tym temacie na diagnozę stanu zdrowia z języka (tutaj jest też taka diagnoza). I czarno na białym wyszło, że wcale nie każdy ma taki język z odbitymi zębami i, mało tego, to wskazuje na  zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby. Nalot na języku z kolei na zaburzenia żołądkowe.

Ponieważ nie wiedziałam co mogę konkretnie zrobić, żeby te zaburzenia zniwelować, więc niespecjalnie się tym przejęłam i o języku zapomniałam na długo.

Przypomniałam sobie o nim przypadkowo mniej więcej rok temu podczas wizyty u dentysty i ze zdumieniem wielkim odkryłam, że... nie było wrębów!!! Język był gładki po bokach, nie do wiary! I bez nalotu, lub z nikłymi jego śladami. Od tego czasu przyglądam się mojemu językowi dość systematycznie i cały czas jest gładki.

Zaczęłam ostatnio myśleć co na to mogło wpłynąć? W międzyczasie wiele razy moja dieta się zmieniała, jednak coraz mniej jest w niej (lub okresowo wcale) glutenu, a także produktów przetworzonych. Natomiast zdecydowanie więcej jest  ciepłych posiłków, nie ma słodyczy przemysłowych (lub są w ilości symbolicznej), a składniki moich dań są lepszej jakości.

To są chyba największe zmiany w stosunku do mojego stylu odżywiania sprzed kilku lat i zmiany stałe. Więc któraś z tych rzeczy, albo wszystkie razem, wpłynęły na to, że mój organizm lepiej działa, bo do tego (chyba) się ten zmieniony obraz języka sprowadza.

Co jeszcze się zmieniło? Przestałam odczuwać tzw. bóle głodowe, które kiedyś towarzyszyły mi na co dzień, szczególnie rano. Bóle, które odczuwałam przez wiele lat. W którymś momencie byłam przekonana, że ani chybi muszą to być wrzody (a może nawet i były).

Kolejna zmiana, to koniec problemu z zaparciami, które miałam odkąd pamiętam, tzn. nie pamiętam, żebym ich kiedykolwiek nie miała. Jak zaczęłam się wypróżniać codziennie i w zupełnie innym, że tak powiem, lżejszym stylu, to było to dla mnie bardzo przyjemne odczucie. W końcu wizyta w wc przestała być męką.

To chyba 3 takie główne zmiany, mniejszych być może jest więcej, nie zarejestrowałam ich jednak zbyt wyraźnie, albo już nie pamiętam.

Odczuwam też zmiany w ciele, mam mniej tkanki tłuszczowej, więcej mięśni i jakby bardziej zwarte wizualnie ciało, ale to wiążę bardziej z systematycznymi ćwiczeniami, które uprawiam od ponad 2 lat. Ale pewnie i dieta na to ma wpływ. Na pewno, o czym wspomniałam przy okazji chleba, spożycie glutenu ma wpływ na wygląd mojego brzucha.

Gdzie i jak robię zakupy?

Zakupy spożywcze stały się dla mnie teraz wielką przyjemnością, bo choć od dawna je lubię (w przeciwieństwie do innych zakupów), to jednak wcześniej zdecydowanie pochłaniały za dużo mojej energii i czasu (a także benzyny). Robiłam je w różnych miejscach, bo tutaj mają dobre i w dobrej cenie mąki,  a tam owoce, a jeszcze gdzie indziej jest niefaszerowana wędlina i tak ciągle kursowałam po mieście.

Od kilku miesięcy sobotę rozpoczynam zakupami na Targu Pietruszkowym i tam zaopatruję się w większość potrzebnych mi w tygodniu produktów, począwszy od zielenin, poprzez nabiał, jajka, owoce, a skończywszy na wędlinach. Tak spędzony sobotni poranek to dla mnie duża frajda i poczucie, że kupuję to, co możliwie najlepsze, bo niepryskane, nie podsypane i bez szkodliwych dodatków, świeże, w dużym wyborze (zieleniny, jakich nie dostanę gdzie indziej) i w dobrej cenie.

Trochę mam też zieleniny pod ręką, bo co roku zwiększam ilość zasiewów w moim ogródku; w tym roku doszło ich sporo, jest to dodatkowa satysfakcja, bo własnoręcznie wyhodowane rośliny (choćby cebula z doniczki na parapecie) wartość mają nieporównywalną z jakimkolwiek zakupionym produktem.

Pozostałe zakupy usprawniłam w ten sposób, że mam w telefonie notatnik "zakupy", gdzie spisuję potrzebne produkty (poza tymi cotygodniowo kupowanymi na targu) z podziałem na sklepy, w których wiem, że je (te produkty) dostanę w dobrej jakości i cenie i  raz na jakiś czas robię tam zakupy, najczęściej tak planując, żeby to było przy okazji załatwiania innych spraw. Do Makro np., w którym zaopatruję się w kurczaki i inny drób, masło klarowane itp. jadę najczęściej po zakupach na targu, bo mam i po drodze i w sobotnie poranki jest tam pusto. Do Lidla z kolei (m.in. po ryż basmati, orzechy, eco banany) jadę jak wracam od mojej mamy, bo też mam wtedy po drodze.

Taki system sprawia, że nie odczuwam już tego, co czułam wcześniej - że ciągle robię zakupy. Na pewno na to odczucie też wpływa fakt, że tych zakupów robię coraz mniej, bo i mniej produktów, w porównaniu do kiedyś, używam.

Temat drażliwy, czyli koszty. 

Powszechne jest raczej mniemanie, że zdrowe odżywianie, czyli rzecz ujmując ogólnie: korzystanie w kuchni z nieprzetworzonych produktów dobrej jakości, wymaga sporych nakładów finansowych i na to mogą pozwolić sobie tylko osoby bogate. To przekonanie pewnie wiele osób zniechęca do wykonania jakichkolwiek kroków w tym kierunku. Albo jest argumentem przeciw.

Tak może być, ale nie musi. Bo to zależy od kilku czynników.

Co moim zdaniem kształtuje te wydatki? Podam kilka przykładów, choć to pewnie nie wyczerpuje tematu.

1.  Na czym opieramy kuchnię?

Jeśli na potrawach mącznych, to odczujemy różnicę, bo wszelkie tzw. lepsze mąki, czy to zbożowe, czy bezglutenowe, czy w końcu (zwłaszcza te!) niezbożowe są droższe, a niektóre zdecydowanie, od mąki białej, takiej najzwyklejszej. Więc jeśli tylko zamienimy dotychczasowo używaną mąkę na te zdrowsze i nadal będziemy często piec ciasta, robić naleśniki, pierogi i kopytka, nie szczędzić sobie makaronu (tylko teraz np. gryczanego, którego cena jest bardzo wysoka), to odczujemy to w kieszeni, na pewno.

Albo jeśli jedliśmy sporo mięsa i teraz zamienimy je w proporcji 1:1 na mięso ekologiczne, to nie ma siły, żeby budżet nasz pozostał nienaruszony. Albo gdy zamiast ziemniaków zaczniemy zajadać się komosą ryżową, bo jest zdrowa.

Podobnie z sokami (kartonowe na jednodniowe) czy chlebem (zwykłym białym na dobry chleb na zakwasie).

Ale zwykle dzieje się tak, że jak zaczyna się zwracać uwagę na to co się je, to automatycznie (choć czasem szybciej, a czasem wolniej) ubywa z naszej kuchni potraw mącznych, ciasta pojawiają się rzadziej, soki (jeśli się je pije) wyciska się w domu, częściej się  w domu wytwarza niż kupuje gotowy produkt itd. Jeśli nie piecze się chleba, to chociaż ogranicza się jego spożycie i wtedy, mimo, że droższy wystarcza nam na dłużej. Z reguły częściej też sięgamy po warzywa i zaczynają one zajmować znaczną część naszego talerza.

2. Gdzie się zaopatrujemy?

Jeśli postawimy głównie na sklepy ze zdrową żywnością, to również odczujemy różnicę. Jeśli w dodatku będziemy zwracać uwagę na to, czy produkty są certyfikowane i oznaczone znaczkami "eco" bądź podobnymi, to nie ma co liczyć, że ceny ich będą niskie. Taką różnicę widać też (choć nie zawsze) na wspomnianym Targu Pietruszkowym, są tam wystawcy oferujący towar z certyfikatem ekologiczności  i tacy, którzy go nie mają. Ja najczęściej kupuję u tych drugich i to mnie zadowala.

Są pewne produkty, które kupuję w sklepach eco (np. rzeczony makaron gryczany jadany przez nas bardzo rzadko, albo niektóre bakalie), ale głównie kupuję w zwykłym sklepie.

3. Na jaką półkę cenową stawiamy?

Oczywiście jeśli stawiamy na zamianę na produkty najwyżej jakości, to zwykle wiąże się to i z najwyższą ceną. Ja przyjęłam zasadę, że kupuję "wystarczająco dobre", czyli podobnie jak uważam, że jestem wystarczająco dobrą żoną i  matką (nie wiem czy tak samo uważa mój mąż i córka;)

Czyli, jeśli ser żółty, to niekoniecznie taki za 100 zł/kg lub więcej, bo również w cenie 40-50 zł można przyzwoity ser dostać; kupuję niewielki kawałek, z reguły ścieram na tarce i służy jako posypka do czego się tam chce.

Zwykłą czekoladę zamieniłam na gorzką, ale też nie z najwyższej półki, tylko z Lidla (bardzo przyzwoity skład).

Jeśli kurczak, to niekoniecznie ekologiczny, ale zagrodowy, co prawda i tak 2 razy droższy od zwykłego hodowlanego, ale jemy go też rzadziej niż kiedyś. Ekologiczną staram się tylko kupować wątróbkę kurzą, bo zagrodowej nie spotkałam. Kupuję częściej kaczkę, podroby indycze, a w mięso zaopatruję się na razie w mniejszych sklepikach, choć w przyszłości chciałabym kupować mięso pochodzące z hodowli naturalnych. Póki co wydaje mi się ono zbyt drogie, ale kiedyś drogi wydawał mi się też kurczak zagrodowy, a teraz zwykłego bym nie kupiła, więc pewnie i tutaj do tego dojdę, może rezygnując z czego innego.

Wędliny  kupuję od małych producentów i bez dodatków i tutaj cena mnie bardzo pozytywnie zaskakuje, bo albo są trochę droższe od zwykłych, albo wręcz w tej samej cenie (choć oczywiście można na rynku dostać też i takie bardzo drogie).  Za to ich smak i jakość jest nieporównywalna! W dodatku zakupiony kawałek szynki czy boczku długo może leżeć w domu i nic się nie dzieje, poza ich podsychaniem, czego nie można powiedzieć o wędlinach z marketów.

Chciałam podkreślić też, dość istotny moim zdaniem fakt, mający wpływ na koszty związane z zakupami żywności. Chodzi o mniejszą ilość kupowanych produktów.

W ogóle mniejszą, bo pewne działy zupełnie wypadły z mojego koszyka (dużo ich, co widzę najlepiej podczas mojej bytności w sklepach typu market, gdzie zdecydowana większość półek jest przeze mnie omijana, bo na nich nic dla mnie nie ma), a także jak widzę, siłą rzeczy, przy kasie co inni wykładają ze swoich koszyków na ladę (i ile to kosztuje!), jak i mniejszą w spożywaniu, bo lepszy produkt, czyli z większą zawartością odżywczych składników i w dodatku lepiej zestawiony z innymi powoduje, że do nasycenia, czyli odpowiedniego odżywienia organizmu, nie potrzeba dużych ilości.

I jeszcze kwestia tzw. superfoods, czyli spiruliny, chlorelli, jagód goji, nasion chia i wielu innych, bo co chwilę coś do tego grona dochodzi. Sporo się o nich mówi i myślę, że wielu osobom mogą kojarzyć się z czymś niezbędnym do uzyskania odpowiedniego stanu odżywienia organizmu, a co za tym idzie i zdrowia. A nie są to produkty tanie.

Ja powiem jak ja je traktuję, bo sięgam po nie od czasu do czasu: to są dla mnie raczej produkty uatrakcyjniające moje menu, ale absolutnie nie uważam ich za niezbędne. Jeśli ma się na nie ochotę i bez uszczerbku dla budżetu można przeznaczyć na nie pieniądze, to jak najbardziej, jeśli nie, to na pewno bez nich się przeżyje.

A jak jest u mnie  z kosztami?

Kilka lat  temu miałam okres, że prowadziłam zapiski domowych wydatków, ale potem zaprzestałam. Teraz ponownie wracam (od wczoraj, czyli 1 lipca), kierowana ciekawością ile faktycznie wydaję teraz na żywność, bo z grubsza oceniając moje wydatki mam poczucie, że one nie wzrosły, a nawet wręcz przeciwnie: że zdarza się, że wydaję mniej. 

Zobaczę czy moje poczucie jest zasadne.

Na koniec chciałam jeszcze wspomnieć o zmianach, które nastąpiły u mnie w ostatnich miesiącach, zmianach samoistnych, bo zupełnie o tym nie myślałam. Chodzi o ilość posiłków i ich czasowy rozkład.

Nie jem wczesnych śniadań! Kiedyś śniadanie jadłam prawie zaraz po przebudzeniu, bo czułam głód. Teraz głód pojawia mi się ok. godz. 10, a czasem nawet później. I idę za tym i dopiero wtedy jem śniadanie, najczęściej w postaci jajek. Rano, po przebudzeniu piję tylko kawę.

Kiedyś jadłam więcej posiłków, najczęściej 5, teraz jem 3 główne, czasem dochodzi do tego jakaś przekąska.

Piszę o tym informacyjnie, nikogo nie namawiam do takich zmian. Raczej chodzi mi o to, że z tego również wynika, że nic nie jest stałe, raz na zawsze i pewne. Ja z tymi zmianami czuję się dobrze, zwłaszcza z tym późnym śniadaniem i sama się dziwię, że to tak się stało.

Ale może za jakiś czas to się znów zmieni, zobaczymy.

Uff, ten wpis i poprzedni to miał być  w zamyśle jeden wpis jedynie uzupełniające ten pierwszy, a wyszedł z tego 2-częściowy elaborat. W dodatku mam odczucie niedosytu, bo temat jest oooogromny.

Ale liczę, że w komentarzach podzielicie się swoimi przemyśleniami (może odmiennymi od moich?) i dopiszecie dalszy ciąg - zapraszam:)

Dopisek: moja koleżanka Lidka przypomniała mi w komentarzu pod tym postem na FB o planowaniu posiłków. Kiedyś w ogóle nie przywiązywałam do tego wagi, teraz uważam, że to ważne i pomocne, bo jak się planuje, to się mniej kupuje i z głową, czyli to co potrzebne, a nie produkty, których się nie zdąży spożytkować albo nie ma się na nie pomysłu, przez co sporo się marnuje. Ja co prawda nie mam jeszcze w zwyczaju planować posiłków (głównie obiadów) na cały tydzień, ostatnio planuję na 2-3 dni, ale chyba od dzisiaj zacznę na dłuższy dystans, bo mnie to zmobilizowało:)